Dit is het persoonlijk verhaal van Zaïre Krieger: afgelopen zomer werd ze bijna gerekruteerd in een Koreaanse “Doomsday Cult" actief in Rotterdam.
Door Zaïre Krieger
‘Sorry mevrouw, bent u christen?’ Ik keek verward om me heen. Dat ik antwoord op mijn gebeden op een plek als Utrecht Centraal zou krijgen had ik nooit verwacht. ‘Uhm.. ja?’ aarzelde ik. ‘Wij komen net van een Bijbelstudie, en we zijn op zoek naar mensen om mee te doen.’ Ik vroeg me af hoe het kon dat ze aan me gezien had dat ik op dat moment zoekende was; dit kon geen toeval zijn. Ik gaf zonder veel na te denken mijn contactinformatie door; een Bijbelstudie kon immers weinig kwaad.
Na een turbulente tijd van mentale problemen, ernstig slaaptekort en paniekaanvallen, maakte ik de keuze om mijn geloof weer op te zoeken. In de jaren dat ik uit het kerkleven was gestapt had er blijkbaar een groei van kerkgemeenschappen plaatsgevonden. Van kerken die samen films analyseren, kerken met klassieke muziek, tot de moderne massa-kerken. Het begon me te duizelen. Er gingen ook verhalen rond over kerken die sekte-achtige trekjes vertoonden. Ik besloot daarom zoveel mogelijk rond te kijken, te hopen en te bidden dat ik op de goede plek terecht zou komen.
Bijbellessen en Moshpits
Elke week kreeg ik twee keer één uur Bijbelles van de groep die mij op Centraal Station aansprak. Ik had een lerares toegewezen gekregen, Mona*, die mij twee keer per week in Bibliotheek Blaak onderwees. Ze waren geen kerk, geen deel van een bepaalde stroming en focusten zich vooral op het ontcijferen van de Bijbel. Toen ik aangaf dat ik graag vriendinnen wilde uitnodigen voor de lessen vroeg ik of er misschien een site was waar ik mensen naartoe kon verwijzen. Ik besefte me opeens dat ik niet eens wist waar deze Bijbelmethode vandaan kwam of wie deze mensen precies waren. ‘Oh, uhm, International Bible School? Bible Centre? We hebben niet echt een naam,’ werd mij vaagjes toegeworpen. ‘Onze site is al een langere tijd offline, we werken eraan hoor!’
Parallel aan mijn Bijbellessen ging ik naar die kerk die hun diensten een lange tijd in nachtclubs als de Maassilo in Rotterdam hielden. Ik had deze kerk een langere tijd ontweken. Zo’n grote kerk met wereldwijd honderden locaties moest wel corrupt en onpersoonlijk zijn, dacht ik. ‘Clubs zijn goedkoop om af te huren, want niemand gaat op zondagochtend naar een club,’ lachte een van de pastoors tegen mij. Tijdens de dienst vond er vooraan in de zaal een ware moshpit plaats. Na de dienst werd ik uitgenodigd om te eten bij de Pastor thuis, want op de zondagen en de woensdagen kwamen ze bij elkaar, niet voor een Bijbelstudie, maar om simpelweg met elkaar te zijn. ‘Jezus zei: “Kom zoals je bent”, en wij geloven dat.’ Misschien had ik iets te snel mijn oordeel geveld.
‘Zulke kerken hebben altijd een mooie atmosfeer, maar is de leer over de Bijbel wel echt?’ zei Mona tegen mij, toen ik tijdens een Bijbelles de kerk waar ik heen ging een keer noemde. ‘Wij hebben de échte leer over de Bijbel, maar goed, daar zal je nog wel achter komen.’ Mona zei het misschien niet hardop, maar ze keek duidelijk neer op die kerk vol met ‘afvalligen’. Ik begon mezelf oprecht af te vragen of ik mijn geloof aan het afzwakken was voor leuke muziek en aardige mensen? Was ik stiekem niet op zoek naar God, maar naar een leuke community?
Want mensen leerde ik er zeker kennen, van moslimjongeren tot aan een meisje die niet in Jezus geloofde (‘Ik voel me hier gewoon goed, dus ik blijf hier’), tot twee meisjes die op zondagen vanuit Brussel naar Rotterdam reisden om de dienst te kunnen meemaken. Elke zondag zag ik de kerk uit zijn voegen groeien. Inmiddels draaien ze drie diensten op zondag, en elke zondag zat de kerk vol met een kleurrijk palet aan mensen.
Ik kwam tot de conclusie dat het de perfecte combinatie was, een community hier, een Bijbelstudie daar. Niet alle kerken kunnen je alles geven, en daarom wilde ik het ook zo houden. ‘Maar we hebben ook een community hoor,’ zei Mona, ‘we gaan binnenkort zelfs met de hele kerk op reis naar Zuid-Korea, girl!’ Telkens twijfelde ik. Verwaterde ik mijn geloof en ontweek ik de community van Mona omdat ze een beetje saai oogden? Verkoos ik demoshpits boven de ‘ware’ Jezus?
The Center Class
Na een aantal Bijbellessen verklaarde Mona mij klaar voor de volgende stap: de ‘Center Class’. Een zeven maanden lange intensieve Bijbelschool. Drie keer per week, twee uur per keer zou ik mij verdiepen in de Bijbel van Genesis tot Openbaringen. ‘Er zijn zoveel aanmeldingen voor de Center Class, ik zou je nu aanmelden.’ Mona spoorde mij aan om te gaan alsof het de laatste kans was. ‘We hebben niet genoeg instructeurs, dus we zijn er niet zeker van dat we dit jaar weer een Center Class gaan starten.’ Ik kwam tot de conclusie dat ik het op z’n minst zou proberen. Deze lessen waren immers als uit de hemel gevallen.
Eerst moest ik door een ‘interviewronde’, een soort sollicitatiegesprek om zeker te weten dat ik de lessen ook tot het einde zou volgen. In de Openbare Bibliotheek zat ik tegenover twee mensen, beiden in pak. Ze legden me uit dat de lessen drie uur per keer waren. ‘Drie uur? Dat is niet wat mijn lerares aangaf?’ Ze bleven volhouden dat dit altijd al gecommuniceerd was. Ik vroeg de twee of hun site eindelijk online was, ze keken elkaar in lichte paniek aan en zeiden een beetje nerveus ‘Oh no, de site is nog steeds under construction’. Ik werd uitgenodigd om die vrijdag naar de Orientation Day te komen. Daar zou ik mijn medestudenten ontmoeten en zouden alle regels uitgelegd worden.
Die vrijdag stapte ik iets te laat een verlaten kantoorgebouw binnen, en ik viel duidelijk uit de toon. Met mijn tulband, grote gouden hoepel oorringen en cargobroek zat ik tussen de groep van zwarte pakken, perfect gestreken blouses en kleine bescheiden hakjes. Toen ik ging zitten waren ze al aan het zingen, en er liepen gelijk rillingen over mijn schouders. Ze bewogen als een soort machine heen en weer. Zonder muziekinstrumenten, allemaal klappend op het ritme, op hun stoel heen en weer wiegend. Er was geen klap buiten het ritme, geen beweging buiten de lijntjes.
Er zat geen enkele emotie in hun zang. Ik kom uit de Gospel- en Pinksterkerken, waar iedereen op zijn eigen manier zit, staat, danst of knielt op muziek. De kerk is iets wat we samen zijn, maar een relatie met God is iets persoonlijks. Waar ik geleerd had dat eenieder dat op zijn eigen manier invulling mocht geven, was alles en iedereen hier hetzelfde. Iets in mij hield het niet meer, alsof mijn geest rebelleerde tegen het onbekende. Ik bad stilletjes dat we snel tot de regels zouden komen, zodat deze kwelling zou eindigen. De twee zangleiders bedankten de groep uiteindelijk voor ‘het prachtige gezang’, waarop ik me afvroeg of zij en ik hetzelfde gehoord hadden.
Eindelijk kwam de ‘MC’ naar voren, een man in een iets te groot pak, en begon met een PowerPointpresentatie de regels uit te leggen. ‘Voor de les komen we een uur van tevoren’, de lessen waren daarmee nu vier uur per keer. Ik bedacht al bij mezelf dat ik gewoon zou komen wanneer de les begon. ‘We mogen niet eten tijdens de les.’ Ok, dacht ik, dat is een redelijke eis. ‘We mogen geen foto’s maken van het lesmateriaal, en alleen notities maken met de hand. We willen natuurlijk niet dat je op je laptop of tablet op Facebook gaat, daar zit de duivel in.’ Ik begon me opeens toch wel wat ongemakkelijk te voelen.
‘Als we het woord van God ontvangen zitten we rechtop, bij voorkeur onze benen en armen niet over elkaar.’ Als goed getrainde militairen begon de hele ruimte zijn benen en armen te ontvouwen. En iets in mij vertelde dat, noem het de Geest van God, of mijn van nature rebelse aard, mijn armen en benen zo gesloten mogelijk te houden. De MC keek mij een paar seconde aan, alsof hij wachtte tot ook ik me naar de regels zou voegen. Ik hield mijn benen star over elkaar, en mijn armen gevouwen, zo hard dat ik het bloed naar mijn handen en voeten bijna afkneep. ‘Amen’ riep hele zaal.
Openbaringen
Eenmaal thuis moest ik erachter komen wat hier gaande was. Ik had meerdere malen de ‘International Bible School’ gegoogeld- met uiteraard weinig succes. Ik bedacht dat het goed idee was om de notities die ik had gemaakt van de lessen te googelen, en toen zag ik een foto met een Koreaanse man voor een krijtbord met precies een les die ik had gehad.
Ik vroeg me af of ze wel wisten wat de consequenties waren van het toelaten van een journalist tot hun kringen, want ik haalde van alles omhoog. De 68-jarige Lee Man Hee zat ooit zelf in een sekte ‘The Olive Tree Movement’ die geloofden dat een man, Pak Tae Sun, de ‘nieuwe Messias’ was.[1]Lee Man Hee stapte eruit en maakte zijn eigen sekte: ‘The Shinchonji, Church of Jesus, the Temple of the Tabernacle of the Testimony’.[2]Waarin, ondanks de naam, de Goddelijkheid van Jezus ontkent wordt, in plaats daarvan wordt er gelooft dat Jezus God’s geest had, en dat die geest nu zit in - verrassing – Lee Man Hee.[3]Volgens zijn volgers is hij onsterfelijk en de enige die de Bijbel kan interpreteren.[4]De Shinchonji kerk ronselt christenen, maar vertelt ze niet over Lee Man Hee tot aan maand vijf van de lessen, wanneer de slachtoffers al vijf maanden geïndoctrineerd zijn.[5]
Meer dan de helft van mijn klas bestond waarschijnlijk uit kerkleden die zich voordoen als studenten, de zogenaamde ‘maintainers’.[6]De ‘open houding’, de lange uren waarin je niet mag eten, om de vijftien seconden ‘Amen’ zeggen na elke Bijbeltekst, allemaal hypnose technieken die bedoeld zijn om de luisteraar zijn eigen ratio uit te zetten.[7]De indoctrinatie gaat in stapjes, van twee, naar drie en dan naar vier uur lange lessen. Elke ronde is een test om te kijken of het slachtoffer blijft. Na een paar maanden tekent het slachtoffer een contract dat hij of zij nieuwe mensen zal uitnodigen, anders staat zijn lidmaatschap op het spel. Wanneer een slachtoffer verder in de kerk komt wordt hij of zij geacht de ‘Duty’ te doen. Een fysiek intensieve bootcamp ergens in een loods om drie uur ‘s nachts, omdat leden altijd klaar moeten zijn voor ‘het einde van de wereld’.[8]
The Church of Shinchonji is één van de grootste sektes in Korea en staat bekend om zijn infiltratietechnieken; ze infiltreren kerken door soms zelfs zich in desbetreffende kerk tot pastoor op te werken, om vervolgens heel de kerk bij de Shinchonji te voegen.[9]Dit werd zo erg in Korea dat de kerken samen een bulletin rondstuurde om mensen te waarschuwen tegen de Shinchonji. Veel kerken in Korea hebben een bord voor hun gebouw staan ‘No Shinchonji’, wat de leden van de sekte enkel sterkt: ‘we worden vervolgd omdat wij de enige waarheid hebben,’ wordt er gezegd.[10] Ook de gemeenschap van Engelse kerken heeft last van de sekte, waar ze onder de naam ‘Parachristo’ werken. Meer dan 500 parochiën waarschuwen hun leden tegen de praktijken van de sekte.[11]
Aangezien hun naam, ‘Shinchonji’, nu online al een lange tijd door het slijk wordt gehaald, staan ze bekend om het feit dat ze zichzelf nooit meer Shinchonji noemen. Ze veranderen steeds hun naam, International Bible Centre’[12], ‘Parachristo’[13]of’ Mannam’,[14]en zijn experts in het uitwissen van hun sporen. Tot de dag van vandaag heb ik geen idee hoe en waar ik deze Rotterdamse tak kan vinden. Alle locaties werden me op de dag zelf gewhatsappt en ik heb geen enkele verdere informatie van alle leden, behalve de voornaam.
De Ware Leer van God
De daaropvolgende zondag vertelde ik mijn bizarre avontuur bij het diner bij mijn Pastors thuis. Een meisje dat nieuw in de kerk was, ving het op. ‘Bedoel je die kerk op Blaak, die Bijbellessen geeft? Ik heb een jaar lang bij die kerk gezeten voor ik hier kwam.’ Een paar weken later zit ik met haar koffie te drinken, waar ze alles bevestigde wat ik online had gevonden. ‘Je komt er later achter dat ze over alles hebben gelogen. Volgens hen mag dat om de ‘ware leer van God’, maar eigenlijk die van Lee Man Hee, te verspreiden.’ Wat ons beiden opviel is de hoeveelheid aan mensen van kleur die zich bij de groep hebben aangesloten. De groep bestaat bijna uit 80% zwarte mensen. ‘Dat komt door één man, Harlem*, hij is een heel charismatische, donkere man die erg veel jongeren van kleur voor de groep heeft geronseld. Mensen gaan erg ver voor de sekte, ze luisteren niet meer naar familie en vrienden, verkopen hun huizen en auto’s en spenderen elke dag minstens vier uur aan de diensten en sessies. Hun hele leven wordt overgenomen, gelukkig ben ik er na een jaar zelf uitgestapt’.
Ik ga nu nog steeds naar de kerk, soms is dat een gebouw, en soms is dat een kartbaan. Er is geen maandenlange Bijbelstudie, geen pak of gewichtige kleding. Er zijn studenten, architecten, kunstenaars, truckers en een hoop mensen die niet in mijn - nu overduidelijk ouderwetse - plaatje van een gelovige paste. Niemand probeerde me over te halen om te komen, of zelfs in God te geloven. Niemand beweert de ‘ware leer van God’ te hebben, maar er is liefde, community en geborgenheid. Er is liefde in de moshpits, er is liefde bij de pastor thuis aan tafel, en er is liefde of ik nou in mijn joggingbroek of in een pak naar de kerk kom. Door dit bizarre avontuur heb ik geleerd dat ik wil zijn waar liefde is, want daar is de ware leer van God.
Zaïre Krieger is een Internationaal & Europees Recht studente met een passie voor mensenrechten. Deze duizendpoot deelt in de vorm van columns, films en speeches haar hersenspinsels in de hoop de wereld een beetje beter te maken.
[1]http://shinchonjiandthebible.blogspot.com/2010/06/all-or-nothing.html
[2]http://www.shincheonji.kr/bv_shincheonjiIssue_5736
[3]http://old.freedomofmind.com/Info/infoDet.php?id=692, https://www.pri.org/stories/2017-07-11/apocalyptic-korean-christian-group-goes-different-names-critics-say-its-just-cult
[4]http://shinchonjiandthebible.blogspot.com/2010/06/the-parable-of-two-seeds-in-mt-13.html
[5]http://shinchonjiandthebible.blogspot.com/2010/06/the-parable-of-two-seeds-in-mt-13.html
[6]https://www.telegraph.co.uk/news/2016/12/10/korean-religious-leader-collision-course-church-england/
[7]http://shinchonjiandthebible.blogspot.com/2010/06/interview-with-former-scj-member.html
[8]http://revealedwordcult.blogspot.com/2012/03/revealed-word.html
[9]https://www.telegraph.co.uk/news/2016/12/10/korean-religious-leader-collision-course-church-england/
[10]https://www.pri.org/stories/2017-07-11/apocalyptic-korean-christian-group-goes-different-names-critics-say-its-just-cult
[11]https://www.churchtimes.co.uk/articles/2016/16-december/news/uk/call-for-vigilance-as-cult-tries-to-infiltrate-london-churches
[12]Dit was de naam die gebruikt werd door de Shinchonji tak in Rotterdam
[13]https://www.churchtimes.co.uk/articles/2016/16-december/news/uk/call-for-vigilance-as-cult-tries-to-infiltrate-london-churches
[14]http://www.yeu-international.org/en/publications/newsmail/small-stories-that-can-change-the-world/how-i-ended-up-in-a-korean-religious-cult
*Alle namen zijn veranderd, de echte namen zijn bekend bij de redactie.