Bij Dipsaus zien we het als een eer om vrouwen uit verschillende gemarginaliseerde groepen een podium te geven. In #5 'paidsexcast' spraken we met een feministische en activistische sekswerker nadat we in #3 'lets talk about sexworkers' letterlijk over- en niet met sekswerkers hadden gesproken. Auw, maar van deze fout hebben we geleerd. Met trots presenteren we deze #dipsausexclusive waarin Carmen, een ex-sekswerker en hulpverlener haar perspectief deelt over de beweging #metoo de betekenis daarvan voor sekswerkers en het recht om je werk in vrijheid en veiligheid te kunnen uitvoeren.
door Carmen Kleinegris
Met #MeToo krijgen vrouwen die seksueel geweld mee hebben gemaakt een nodige stem. Wat betekent de massale bekentenis en de opvolgende kritiek voor de positie van sekswerkers? Het lijkt er op dat de algemene heersende opvatting van seksuele mishandeling als oorzaak én logisch gevolg van sekswerk blijft bestaan. Immers, de acceptatie van sekswerk als volwaardig beroep en het faciliteren ervan zouden vrouwen blootstellen aan mishandeling. Als oud-sekswerker en later hulpverlener, gezondheidsvoorlichter en medestrijder voor rechten van sekswerkers weet ik maar al te goed dat sekswerk niet gezien wordt als werk maar als de ultieme vernedering van het vrouwenlichaam.
Ruim 43 jaar geleden heb ik, naast mijn middelbare schoolopleiding, vijf jaar lang bijgeklust als sekswerker. Ik ben diverse malen verkracht en vele malen meer aangerand. Wat mij het meest is bijgebleven is echter het moment waarop omstanders (een gewone man en vrouw) vonden dat ze niet hoefden in te grijpen.
De bewuste zaterdagavond ging ik naar de bar in Hengelo waar ik regelmatig klanten oppikte. Er was een stille deal tussen de barkeepers en mij dat ik klanten aanzette tot consumeren van de duurste drankjes. In ruil daarvoor lieten zij mij en mijn werkzaamheden ongemoeid. Een groepje jonge witte mannen, die ik wel kende van zeer onaangename ontmoetingen tijdens popconcerten, wilde van mijn diensten gebruik maken. Ik had geen trek in seks met deze gasten omdat ik wist dat zij als zeer agressief te boek stonden. Ook ik had hen wel meppend en met glasscherven mensen zien verminken. Ik weigerde beleefd met de smoes dat ik niet aan het werk was en dacht dat het maar beter zou zijn om te vertrekken naar een andere werklocatie.
Ik verliet de bar en wandelde door een rustig, donker steegje naar een dancing waar ik wel vaker klanten ronselde. Binnen een paar minuten werd ik ingehaald door de zes mannen die mij meesleurden naar een parkeerterrein. In het steegje liep een stelletje dat mij bekend was, gearmd richting de bar. Ondanks mijn geschreeuw en verzet, grepen de twee niet in. Integendeel, zij riepen dat het mijn eigen schuld was en dat ik er zelf om vroeg als prostituee.
Uiteraard was ik niet opgewassen tegen zes potige kerels en ik werd moeiteloos hun bus ingetrokken. Liggend op het naakte koude staal werd ik een aantal uren door deze mannen bruut verkracht. Naderhand werd ik buiten het centrum de bus uitgegooid met de mededeling dat ik hen nooit meer mocht weigeren.
Beurs van de pijn, huilend van binnen en volslagen murw, liep ik naar het centrum terug om mijn fiets op te halen. Deze ordening hield mij op dat moment op de been. Naar de politie gaan kwam zelfs niet in mijn hoofd op. Mijn vrienden uit die tijd werden al van straat geplukt vanwege lang haar. De politie zag ik beslist niet als beschermer en ik sjokte verdrietig richting mijn fiets.
Eigen schuld dikke bult
Als ik nu terugdenk aan die nacht, dan is het niet de herinnering aan de pijn van de seksuele mishandeling die me het voorval zo helder doet herinneren, maar het in de steek gelaten worden door die twee ‘gewone burgers’ in dat steegje die me toeriepen dat ik er zelf om vroeg. Dat beeld en dat geluid echoot al 43 jaar in mijn hoofd. Die mensen met hun opvatting over sekswerk bezegelden mijn lot. Niet het feit dat ik sekswerker was, bepaalde mijn lot. De groep mannen die mij verkrachtte had al vaker in het cachot gezeten voor agressie en meer; voor hen was er geen aanleiding nodig om mij uren te verkrachten. Daar hoefde ik geen sekswerker voor te zijn. Maar die twee burgers uit dat steegje hadden iets kunnen doen, al was het maar een blijk van solidariteit, in plaats van keiharde veroordeling en afwijzing.
Verkrachting is niet verankerd in seks of sekswerk, maar in macht. Dus als je daar in je beleid en uitvoering geen gevolg aan geeft, zal er nooit iets veranderen en is deze #MeToo hype een loos moment. Wat die twee burgers uit het steegje riepen, is wat ik veel stemmen al drieënveertig jaar impliciet hoor zeggen: sekswerkers mogen verkracht worden want dan moet je maar geen sekswerk doen. Je vraagt er om, want sekswerk is mensonterend en een vernedering van vrouwen.
“Verkrachting is niet verankerd in seks of sekswerk maar in macht”
Beroepsrisico’s
Als je deze redenatie verder volgt, ligt sekswerk in één lijn met illegale, criminele en te verwerpen activiteiten als mensenhandel. Zie daar de basis van het stigma dat (ex)sekswerkers treft. Dat zie je bij geen enkel beroep terug. Ja, aanranding en verkrachting behoren tot de beroepsrisico’s van sekswerk. Zoals blootgesteld worden aan agressie bij sommige takken van hulpverlening ook aan de orde van de dag is. Toch zijn we als maatschappij zeer verontwaardigd als hulpverleners met agressie tegemoet getreden worden. Straffen worden verhoogd als je ambulancemedewerkers en politie in hun werk met agressie tegemoet treedt. Bij hen zeggen we ook niet: ‘it’s part of the job, dus wen er aan of kies een ander beroep’.
Als het gaat om seksuele mishandeling worden mannelijke sekswerkers overigens zelden genoemd. Terwijl zij net zo kwetsbaar worden gemaakt door de publieke veroordeling, de wetgeving en de gevolgen van de criminalisering. Sinds kort mag je ook pas betaald seksen op je 21e want als 18-jarige zou je niet in staat zijn om je ten volle te realiseren wat je doet. Op je 18e mag je overigens wel op elke fascist stemmen die de kiesgrens haalt. Je mag ook in het leger waar je gelegaliseerd mag doden onder dekking van de Nederlandse vlag. Ook mag je al vanaf je 18e als hulpverlener werken met diezelfde zogenaamd ‘kwetsbare’ meisjes die gered moeten worden uit de ‘sekswerkhel’.
De Waan van de Dag
Al is het volgens de wet legale arbeid, de heersende opinie van burgers, beleidsmakers en overheden is nog steeds dat prostitutie dan misschien wel het oudste beroep ter wereld is, maar daarmee nog steeds geen officiële plek op de arbeidsmarkt verdient. Schijnbaar heeft dit alles te maken met de heersende moraal. Sekswerk is volgens velen geen werk maar een activiteit van ‘losers’ of van ‘happy hookers’. Losers moet je ongevraagd tegen zichzelf in bescherming nemen en happy hookers mogen het zelf uitzoeken. Daarom is preventie en veiligheid geen blijvend onderwerp als het sekswerk betreft. De waan van de dag regeert en niet de feiten en het gezonde verstand.
Ik zie het met lede ogen aan. De revival van vertrutting, de afkeer naar andersdenkenden en de roep om sekswerkers te verketteren naar de afdeling mensenhandel. De eindeloze stroom van makkelijk door te prikken verhalen over het aantal loverboys of pooiers, het gebrek aan ware cijfers overschaduwd door schattingen en journalisten die zich door de eigen moraal alles laten voorschotelen door OM en politie, zonder last te hebben van enige kennis.
De afkeer viert hoogtij en is zelfs zichtbaar in taalkeuze. Het woord ‘sekswerk’ wordt vermeden door anti’s en vervangen door ‘sekskopen’ en je lichaam verkopen, alsof het om een kilo suiker gaat. Terwijl sekswerk een dienst is waar geen lichaam wordt verkocht. Het is een bewuste koppeling met de negatieve associaties met slavernij en mensenhandel. Maar ook een vermijding van seks en werk als sekswerk. Taal bepaalt veel en illustreert vaak ongewild het denken. Zo benoemen veel gelovigen homoseksualiteit nog steeds als ‘homofilie’ om vooral het woord seks te vermijden. Ingegeven door afkeuring van seks buiten het huwelijk en door gelijkgestemden. Het gevolg is stigma voor het leven.
Politici, beleidsmakers en hulpverleners weten het beter. Zij vullen voor sekswerkers in hoe zij zich moeten voelen tijdens het werk. Het is volgens hen allemaal kommer en kwel en als je dat niet voelt dan zit je in de ontkenning. Ondertussen tonen ze hun zogenaamde solidariteit met het recht van vrouwen om baas te zijn van hun eigen lichaam en twitteren fanatiek mee met de hashtag #MeToo of brabbelen wat af in praatprogramma’s. Vervolgens trekken ze de schouders nog wat hoger op als er een transvrouw in Arnhem, Bianca, tijdens haar werk als sekswerker wordt vermoord. Geen woord daarover van hen op Twitter, Facebook of TV…. niets, dat zwijgen we gewoon dood.
Luister naar de aflevering 'Paid sex cast' met Hella Dee.