De queer-gemeenschap in Marokko is vorige week opgeschrikt door een online klopjacht. Aangemoedigd door een populaire beautyvlogger op Instagram, Sofia Talouni, maakten Marokkanen massaal gebruik van dating apps om queers in hun omgeving op te sporen. De Marokkaanse queers laten het er niet bij zitten en vechten terug.
Door Samira Jadir
De Marokkaanse Sofia Talouni is een trans vrouw en woont in Turkije. ’s Avonds gaat ze vaak live het gesprek aan met haar volgers en wisselt zij dan meestal roddels of beautytips uit. Maar dat veranderde vorige week. Ze gaf haar volgers ineens tips om homoseksuelen op te sporen. Ze was het namelijk zat dat vrouwen op haar zaten af te geven als transgender. “Je denkt dat je man geen homo is? Ga maar kijken wie dat is in je omgeving. Ze zijn overal. Ze zijn in je slaapkamer. Het kan je broertje of je buurman zijn,” zegt ze in een van haar livestreams. Massaal werden apps als Grindr en Planet Romeo gedownload om naar mannen te zoeken die ze eventueel zouden kennen. In besloten facebookgroepen werden screenshots geplaatst met als doel de mannen te outen. Die werden dan uitgelachen, bedreigd en afgeperst. Een jongen is door zijn familie gemarteld, nadat beelden van hem werden gedeeld. Volgens Tofik Dibi is de situatie zorgwekkend. Er zijn meldingen binnengekomen dat jonge mannen het huis uit zijn gezet tijdens de lockdown in Marokko.
Hij plaatste op zijn Twitter een oproep om de accounts van Talouni te rapporteren. “Dat is gelukt. Maar ze blijft nieuwe aanmaken en krijgt zo snel weer volgers.”
‘Wij zijn Marokkanen en homoseksueel’
De queer-gemeenschap in steden als Rabat en Casablanca is hecht. Halverwege februari waren ze nog blij met een piepkleine overwinning. Ze maakten op Facebook een openbaar event aan voor een feest in een café in Casablanca. De doelgroep was duidelijk vermeld. “Dit is een primeur,” vertelde één van de organisatoren blij. “Het is ons niet eerder gelukt dat we zo openlijk een ruimte te huren voor een feestje.” Homoseksualiteit is nog steeds een groot taboe en strafbaar in Marokko. Je praat niet met je familie of collega’s over je seksuele geaardheid. Verstoting en geweld kunnen dan een direct gevolg zijn. De LHBTI+ gemeenschap is daarom voorzichtig. Vooral via dating apps proberen ze met gelijkgestemden in contact te komen. Maar die veilige omgeving is nu door de online klopjacht weggevallen. Hoewel de queer activisten hun positie in de samenleving eerst voorzichtig wilden aankaarten, doen ze door dit voorval juist het tegenovergestelde. Ze spreken hun afschuw over de klopjacht uit en willen zich niet langer verstoppen. In een statement op Facebook zegt de LHBTI-organisatie Nassawiyat: “Wij zijn Marokkanen en wij zijn queer. Vandaag is de dag dat we onze gezichten tonen en onze stemmen verheffen.” Op sociale media plaatsen queers volop foto’s van zichzelf.
Gechoqueerd
Hoewel de meeste queers in Marokko achter de revolutie staan, zijn er ook kritische geluiden te horen. Activiste Raw wil dat deze revolutie dicht bij haar staat. “Onze gemeenschap is nu al een paar dagen gekluisterd aan de media en kijkt met angst en beven naar wat de gevolgen hiervan zullen zijn.” Dat de klopjacht is begonnen door iemand uit hun eigen community doet veel met haar. Na de boze reacties gaf Talouni in een livestream aan dat Marokko een islamitisch land is. Ze vindt dat homoseksualiteit geen plek moet krijgen in het land. “Het doet pijn. Het is haar lijdensweg die maakt dat ze nu zoiets doet,” zegt Raw. Zij is ook gechoqueerd dat de mensenrechtenorganisatie Collectief 490 meelift op de ophef. Volgens haar is dat in hun eigenbelang. “Toen het Outlaw Manifest werd gepresenteerd hebben zij de LHBTI-gemeenschap niet meteen daarin opgenomen,” zegt Raw. Het manifest werd na de arrestatie van journaliste Hajar Raissouni opgesteld. Zij stond in september terecht voor een vermeende abortus en seks voor het huwelijk. “We willen niet misbruikt worden voor de agenda van anderen!”
‘Mezelf zijn is belangrijker’
Fotograaf Hamza Makhchoune woont in Fes en is na de oproep van Talouni op Instagram meteen in actie gekomen. Hij heeft de livestreams van Talouni in het Engels vertaald om dit probleem ook internationaal onder de aandacht te brengen. “Veel homoseksuelen zijn zonder hun toestemming ge-out. De LHBTI+ gemeenschap in Marokko wordt onderdrukt door hun familie en vrienden. De vrouwen die op deze apps zijn gegaan, hebben meer angst gecreëerd.” Makhchoune is openlijk queer en is daar trots op. “Mezelf zijn vind ik zoveel belangrijker dan wat anderen van mij vinden. Ik omring me met mensen die met een open blik naar de wereld kijken. Op die manier kan ik ook gelukkig zijn. Doordat ik uit de kast ben gekomen, kan ik juist mijn stem gebruiken om misstanden aan de kaak te stellen.” Raw: “Wij hebben in Marokko niet veel macht. Onze positie is zwak en we hebben geen geld om te strijden. Mensen die een platform hebben of de middelen hebben, moeten stoppen met het praten in onze naam. Het gaat over mij en ik weet het best wat ik meemaak.”
‘De overheid doet niets tegen de haat en geweld’
Toen Mala Badi aan haar familie vertelde dat ze queer was, werd ze op straat gezet. Zij weet als geen ander hoe het is om niet geaccepteerd te worden door je familie en samenleving. “Het is afschuwelijk om queer te zijn in Marokko,” vertelt ze. “Er is zoveel diepgewortelde haat naar ons toe. De staat doet er helemaal niets aan en komt niet voor ons op. Met het uitroepen van de revolutie willen we ons niet meer verstoppen. Wij moeten de mensen zelf veranderen.” Voor haar is het ook belangrijk om te vertellen dat het niets te maken heeft met ‘westers’ te willen zijn. “Wij zijn Marokkanen en we willen zonder angst in ons land leven.”
Loubia als geuzennaam
Talouni gebruikte in haar livefeed het scheldwoord ‘loubia’, wat letterlijk ‘witte boon’ betekent. Dat is nu als het ware een geuzennaam geworden. De revolutie moet vooral mensen aanmoedigen om op artistieke en intellectuele wijze hun geaardheid wereldkundig te maken. Dat kan door foto’s, poëzie of verhalen te delen op sociale media. Queers in Marokko geven hier gehoor aan en delen het manifest online. Ze hopen dat de Marokkaanse samenleving verandert. Mala: “Ik kreeg op school te horen dat homoseksualiteit haram is. Zelfs ik geloofde dat, laat staan mensen die er niets mee te maken hebben. Maar dit is lesmateriaal dat door de overheid aan ons wordt gegeven. Zij doen er niets aan om ons te beschermen.” Volgens Raw ligt het probleem bij de Franse koloniale wet uit 1912 die nog steeds van toepassing is en de queer community geen bestaansrecht geeft. “Queers worden online en offline mishandeld. Vooral mensen die ‘assigned male’ zijn hebben het moeilijk, omdat dit de viriliteit van een patriarchale maatschappij raakt.” De organisatie MALI (Mouvement Alternatif pour les Libertés Individuelles) roept de overheid op om wetsartikel 489 af te schaffen. Deze wet stelt het seks hebben tussen mensen van hetzelfde geslacht strafbaar.
Toch is Raw ook blij dat de revolutie er is: “Momenteel is er veel bewustwording en daar moet vooral op ingezet worden. Wij moeten onze eigen geschiedenis schrijven en niet de racistische westerse concepten vertalen naar onze contexten.”
Voor Mala is het een beetje goed gekomen. Na jaren verstoting kan ze nu met haar moeder praten over haar leven. “Ze weet dat ik getrouwd ben en ze is blij voor mij. Ze weet hoeveel ik heb geleden sinds ik uit de kast ben. Als mijn moeder kan veranderen dan kan de Marokkaanse samenleving dit ook. We gaan de revolutie met veel optimisme tegemoet.”
Hieronder vind je de verklaring van de revolutie:
Queer Revolution Morocco
We are Moroccan. We are queers. And today is the day we stand up with faces uncovered and voices high and loud.
After most recent horrific events we've been put through as a community, the time has come for us to find ourselves and each other in the love and support that we share. So grab your purses. Grab your lipstick. Stick on your moustache and put on your wig and heels. Because today we are starting the revolution for all our queers: gays, lesbians, trans, intersexuals and all other magical and beautiful creatures deserving to feel safe. If it's not oppression that connects us - love will.
This is an open call to everyone inviting all of you to take matters in your own hands. Translate articles for the community or write publications that might expose this ongoing subjugation and oppression. Paint us a picture that shows a brighter future. Let us disturb the oppressor. Be a sheikha and sing l'ita to liberate us; sing melodies of love. Write poems and stories. Let us start a queer revolution that is artistic and literary, that will make the community move forward. Let us educate the "m" society on how you build a foundation of love and solidarity for us free and rebellious queers.